De 5 km norm uitgelegd
20 mei 2022 - In Nederland heeft bijna iedereen een geldautomaat binnen 5 kilometer afstand, hemelsbreed gemeten. Maximaal 0,3 procent van de inwoners (op landelijke basis) valt buiten die norm. Zowel de norm als de toegestane uitzondering van 0,3 procent is in 2013 afgesproken tussen banken en De Nederlandsche Bank*. Geldmaat heeft deze afspraak overgenomen.
Waar zitten de uitzonderingen? De uitzonderingen doen zich vooral voor in het buitengebied in de polder, in/rond natuurgebieden, op eilanden en in grensregio’s. Dit zijn altijd gebieden waar weinig mensen wonen en waar weinig voorzieningen zijn. Inwoners zijn voor voorzieningen sowieso aangewezen op grotere kernen en dorpen in de omgeving. Geldmaat richt zich met locaties op die omgeving, omdat mensen het geld daar ook kunnen uitgeven.
Hoe komt de plaatsing van automaten tot stand? Geldmaat maakt de berekeningen op basis van de 6-cijferige postcode en de officiële inwonersaantallen per postcode. Op deze manier is in kaart gebracht hoe door zorgvuldig locatiebeleid zoveel mogelijk mensen binnen een straal van 5 kilometer een geldautomaat tot hun beschikking hebben. En hoe het aantal inwoners dat er toch buiten valt, tot die 0,3 procent beperkt kan blijven.
Wat doet Geldmaat voor inwoners in deze gebieden? Uiteraard heeft Geldmaat wel oog en oor voor mensen die buiten die 5km wonen. Situaties kunnen veranderen, dat geldt voor de behoefte aan contant geld en voor de omstandigheden rond de automaat. Als een gemeente of ondernemer zich meldt, bekijkt Geldmaat altijd de mogelijkheden, in combinatie met beschikbaarheid in de omgeving en het aantal transacties op de huidige automaten.
Bij de overname van de bancaire geldautomaten door Geldmaat vanaf 2019 zijn gebieden die buiten de straal van 5 kilometer vallen, bekeken op noodzaak en mogelijkheden voor plaatsing. Waar mogelijk heeft dat geleid tot een nieuwe automaat. In de meeste gevallen bestond de situatie al zeer geruime tijd en was het niet nodig en/of niet mogelijk een automaat te plaatsen.
*) Formele afspraak 5 kilometer hemelsbreed Geldmaat heeft de bestaande afspraak van banken met De Nederlandsche Bank overgenomen. De afspraak stamt uit 2013 en is gebaseerd op de situatie van dat moment. Ook in die situatie woonde 99,7 procent van de Nederlands binnen een straal van 5 kilometer rond een geldautomaat. Daarbij werd gemeten van de kern van de postcode van de automaat naar de kern van de postcode van de inwoner. Deze afspraak is ook vastgelegd in het convenant dat de keten Contant Geld recent heeft gesloten met de overheid.